Hưởng ứng Ngày thế giới phòng chống bệnh lao 24/3/2025
Ngày Thế giới phòng chống Lao (tiếng Anh là World Tuberculosis Day) là ngày để nâng cao nhận thức cộng đồng đối với bệnh Lao, đẩy mạnh chấm dứt bệnh Lao trên toàn cầu. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chọn ngày 24/3 hằng năm là ngày Thế giới phòng chống Lao. Ngày kỷ niệm này được Liên Hợp Quốc công nhận tại Nghị quyết WHO/EC-XII/Res.6 theo đề xuất của WHO, ngày 24/3/1882 tại Berlin, Robert Koch đã công bố việc phát hiện ra vi khuẩn Lao, mở ra con đường chẩn đoán và chữa khỏi căn bệnh này.
Công tác phòng chống Lao trên thế giới đã bước sang một trang mới sau thành công của Hội nghị cấp cao của Liên hợp quốc về bệnh lao được tổ chức vào tháng 9/2023 với sự tham gia của các Quốc gia thành viên của Liên hợp Quốc thể hiện cam kết chính trị, tinh thần quyết tâm cao nhất từ trước đến nay trong cuộc chiến phòng chống lao. Chủ đề Ngày thế giới phòng chống lao năm 2025 là: Yes! We Can End TB: Commit, Invest, Deliver
Trên cơ sở Chủ đề Ngày thế giới phòng chống lao Thế giới, chủ đề của Việt Nam là VIỆT NAM CAM KẾT, ĐẦU TƯ, HÀNH ĐỘNG ĐỂ CHẤM DỨT BỆNH LAO.
Chủ đề này mang đến cơ hội để suy ngẫm về tầm quan trọng của cam kết bền vững, đầu tư nguồn lực và hành động hiệu quả cho các can thiệp đối với công tác dự phòng, chẩn đoán, điều trị và chăm sóc bệnh lao.
Lao là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn lao Mycobacterium tuberculosis gây ra. Bệnh lao có thể gặp ở tất cả các bộ phận của cơ thể, trong đó lao phổi là thể lao phổ biến nhất (chiếm hơn 80% tổng số ca bệnh). Bệnh lao lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp, thông qua các giọt bắn (nước bọt) khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói lớn tiếng. Bệnh lao có thể phòng và chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách.
Các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh lao
Người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng như: Ho kéo dài trên 2 tuần (ho khan, ho có đờm, ho ra máu), đây là triệu chứng nghi lao quan trọng nhất. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng thường gặp khác như: Gầy sút, kém ăn, mệt mỏi; Sốt nhẹ về chiều; Ra mồ hôi “trộm” ban đêm; Đau ngực, đôi khi khó thở.
Ai có nguy cơ cao bị nhiễm lao và mắc bệnh lao?
Ai cũng đều có thể có nguy cơ mắc bệnh lao, tuy nhiên một số trường hợp có nguy cơ cao bị nhiễm và mắc bệnh lao, đó là: Người nhiễm HIV; Người sống chung trong hộ gia đình có người mắc lao; Người tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây, đặc biệt là trẻ em dưới 5 tuổi; Người đã bị nhiễm lao trong vòng 2 năm trở lại đây; Người mắc các bệnh mạn tính như: loét dạ dày-tá tràng, đái tháo đường, suy thận mạn; Người nghiện ma túy, rượu, thuốc lá, thuốc lào; bệnh nhân đái tháo đường, suy thận mạn, ung thư, ghép tạng…
Một người mắc bệnh lao phổi có thể lây nhiễm vi khuẩn lao cho 10-15 người khác thông qua tiếp xúc gần trong 1 năm. Một người nhiễm HIV và bị nhiễm lao nhưng không điều trị nhiễm HIV và không điều trị lao tiềm ẩn thì có nguy cơ khoảng 1/10 trong số họ sẽ chuyển thành bệnh lao. Người bệnh đái tháo đường bị nhiễm lao nhưng không điều trị lao tiềm ẩn thì có nguy cơ khoảng 1/3 trong số đó sẽ chuyển thành bệnh lao trong suốt cuộc đời của họ. Ngoài ra, người bệnh đái tháo đường có nguy cơ mắc lao cao gấp 3 lần những người không bị bệnh đái tháo đường.
Để phòng ngừa sự lây lan của bệnh lao phổi có thể áp dụng một số biện pháp phòng chống sau:
Tiêm phòng bệnh lao phổi: Tiêm BCG được thực hiện cho trẻ em để phòng chống lao. Hiện nay, nhà nước đang thực hiện tiêm phòng lao ngay tháng đầu sau sinh trong chương trình Tiêm chủng mở rộng
Sử dụng khẩu trang khi đi ra ngoài hoặc khi tiếp xúc với người bệnh lao phổi dương tính.
Che miệng khi hắt hơi, rửa tay sạch sẽ thường xuyên, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Không sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người bệnh.
Người bệnh lao phổi tránh lây nhiễm cho người khác bằng cách không ngủ cùng phòng với người khác, không đến nơi đông người…
Người bệnh phải đeo khẩu trang, khi ho, hắt hơi phải che miệng, khạc đờm vào chỗ qui định và đờm hoặc các vật chứa nguồn lây phải được hủy đúng phương pháp.
Tận dụng ánh nắng mặt trời càng nhiều càng tốt cho nơi ở và các vật dụng của người bệnh.
Thực hiện lối sống lành mạnh như: ăn uống hợp lý, ngủ đầy đủ, tập thể dục đều đặn và không sử dụng các chất gây nghiện như ma túy, rượu bia, thuốc lá…
Vệ sinh nơi ở, nơi làm việc và khám sức khỏe định kỳ là điều cần thiết để phòng bệnh lao.
Hãy sàng lọc bệnh lao để kịp thời phát hiện và điều trị sớm tránh nguy cơ tử vong do lao.
